María Paz Jiménez: misterioa agerian utziz

Donostiako Kursaaleko Kubo Aretoak María Paz Jiménez erakusketa hartzen du otsailetik. Misterioa ezagutaraztea, Espainian XX.mendeko artistarik berezi eta berritzaileenetako bati eskainitako atzera begirakoa. Erakusketak Jiménezen (Valladolid, 1909 – Donostia, 1975) ehun lan baino gehiago biltzen ditu, euskal artearen testuinguruan abstrakzioaren aitzindaritzat jotakoa eta hainbat hamarkadatan abangoardia piktorikoa ulertzeko oinarrizko figuratzat jotakoa.

Haizea Barcenillak eta Ane Lekuonak komisarioa duten erakusketak, modernitate piktorikoari ekarpena egin arren, Espainiako artearen historian merezi duen lekua hartu ez duen artista baten ondarea berreskuratu nahi du. Sortzaile polifazetikoa izan zen Jiménez, surrealismotik informalismora joan zen ibilbidea, kutsu sozial eta feministadun figurazioa ahaztu gabe.

Sense títol, María Paz Jiménez (1949–1952). Museo de Bellas Artes de Bilbao

Maiatzaren 18ra arte bisitatu daitekeen erakusketak berrogeiko hamarkadatik hirurogeita hamarreko hamarkadara arteko piezak biltzen ditu, margolanak, marrazkiak eta dokumentu pertsonalak, hala nola eskuz idatzitako gutunak, argazkiak eta erakusketa programak. Bere bilakaera artistikoa aztertzen du, etapa informalistatik hasita, harea, harri hautsa eta plastikoak bezalako materialekin esperimentatu baitzuen ehundura eta intentsitate handiko lanak sortzeko, hirurogeiko hamarkadan sormen krisi baten ostean espazialismorako trantsizioa arte. Aldi honetan, informalismoa alde batera utzi eta oliora itzuli zen, gainazal leunekin eta toles, korapilo eta baoetan espazio eta dimentsio berriak iradokitzen dituzten konposizio monokromoak garatuz, misterioaren eta transzendentziaren etengabeko bilaketa islatuz.

Azpimarratzekoa da, halaber, Jiménezek bere arrebarentzat, Rosario Escudero flamenko dantzari entzutetsuarentzat, sortutako jantzien diseinuak txertatzea, bere diziplina anitzeko izaera eta ijito kulturarekin duen lotura erakusten duena. Ikusgai dauden lanak hainbat bilduma publiko eta pribatutatik datoz, besteak beste, Kutxa Fundazioa , San Telmo Museoa , Gipuzkoako Foru Aldundia , Bilboko Arte Eder Museoa eta Artium Museoa .

[fitxategia43e7]

Gipuzkoako kultur eszenan funtsezko pertsonaia eta abstrakzioaren aitzindaria izan arren, bere izenak ez du lortu euskal artearen memoria kolektiboan merezi duen presentzia. Ahanztura horren faktore erabakigarrietako bat bere heriotzaren urtearekin lotuta dago, 1975. Garai hartan, euskal artearen kontakizun historikoa eferbeszentzia demokratikoko testuinguru batean ezartzen hasi zen, baina haren eraikuntza gidatu zuten irizpideek ez zuten Jiménezen figurazio femeninorik edo bere azken etapa abstraktuan zegoen introspekziorik onartzen.

Laburbilduz, Misterioa desestaltzen, XX. mendeko euskal eta espainiar arteari arrasto nabarmena utzi zion artista baten lana ezagutu eta balioesteko aukera da.

[Fitxategia83632]