Chillida: bolumenetik haratago

Ezagutzeko moduko eskultura monumentalaz harago, Eduardo Chillidak bere hizkuntza artistikoa formatu eskuragarriagoetara zabaldu zuen, bere forma eta ideiak ingurune berrietara eramanez. Aniztasun hori da Gasteizko Artium Museoak 'Chillida. Usos aplicados', publikoa bolumenarekin lan egiten ez ezik bi dimentsioetara ere mugitzen den Chillida bat ezagutzera gonbidatzen du, espazio grafiko eta publizitarioa populatuz. Otsailera arte zabalik dagoen erakusketa honek Chillida Leku, Eduardo Chillida - Pilar Belzunce Fundazioaren eta Mondragonen laguntza izan du artistaren jaiotzaren mendeurrenaren baitan.

Erakusketari izena ematen dion esamoldeak, 'Usos aplicados', euskararen formen eraldaketa prozesu hori agerian uzten du, diseinu grafikoarekin, kartelekin, ehungintzarekin edo bitxigintzarekin harremanetan jartzeko bolumena galtzen dutenean, eta marketinaren eta publizitatearen barruan marka-identitateak aberastea. Lan grafiko honen adibide da erakusketak biltzen dituen 70 pieza baino gehiagotan: marrazkiak, grabatuak, kartelak, collageak eta marketin-elementuak, zeinak bere trazua sinbolo bihurtzen den islatzen duten , EHUren logo instituzionaletan bizitzeko gai dena eta. Reina Sofia Museoa 1972ko Municheko Olinpiar Jokoetako edo euskal kostaldeko protesta antinuklearren karteletara.

Cartell dels Jocs Olímpics de Munich, Eduardo Chillida (1972)

'Chillida. Usos aplicados-ek artistarengan ezinbesteko dikotomia ere agerian uzten du: Chillidak bere berezitasunari eusteko bere eskulturen anitz sortzeari uko egiten zion bitartean, grafikoekin irekitasun erradikala bizi du. Serigrafia, akuaforte edo xilografia bezalako tekniken bitartez, bere lana gizartera hurbiltzen du, eta bere figurak ugaldu egiten dira, masa komunikazio-unitate bihurtuz.

Arlo honetan Chillidaren ibilbideak bilakaera argia erakusten du: bere hasierako marrazki figuratiboetatik, Parisen egondako urteetan giza irudiaren eta elementu naturalen azterketaren eraginez, bere hizkuntza heldua markatuko duen abstrakzio geometrikoraino. Trantsizio hori espazioaren, materiaren eta denboraren ikuspegi sakon bati esker eta bolumenen hutsunea eta espazio-arteko jolasa ulertzeko gaitasunari esker egin zen, bere obran 1940ko hamarkadaren amaieran hasi eta bigarrenean heltzen diren kontzeptu nagusiak. mendearen erdia.

[fitxategia856c1]

Era berean, Chillida aktibistaz ere hitz egin behar dugu, esparru publikoan aldaketa sakoneko garaian sortu zena, garai baten amaierarekin eta beste baten hasierarekin bat eginez, Espainiako Trantsizioaren erdian. Artistaren rol sozial eta konprometitu hori Gaur Taldeko beste pertsona batzuen jarduerarekin bat egin zuen, hala nola Oteiza eta bereziki Basterretxearekin, euskal gizartearen eta bere erakundeen alde esku hartzeko nahia konpartitzen baitzuen. Chillidak borroka sozialen eta oinarrizko eskubideen ikur aitortuak bihurtu ziren logotipoak sortu zituen: adierazpen askatasuna, nuklearizazioaren aurkako amnistia, preso politikoen amnistia eta giza eskubideak, horietako asko Amnesty Internationalek onartuak. Bere diseinuak, denboraren poderioz, euskal gizarteak bereganatu zituen, memoria bisual kolektibo baten baitan.

Truke eta lotura joko honetan, Chillida bi aurpegiko figura gisa agertzen da: bere eskultura-lanaren originaltasun auratikoaren eta gaur egun benetako ikono bisual bihurtu diren bere forma grafikoen demokratizazioaren arteko sortzailea. Bere lerroek, jatorrizko eskulturetatik deskontextualizatuta dauden arren, ezagugarriak eta baliozkoak izaten jarraitzen dute.

[fitxategia1b368]